Bij ventilatie of verluchting van een woning (gebouw) onderscheiden we vier belangrijke systemen. Ze worden aangeduid met de letters A,B,C en D als volgt:
Vele huizen hebben niet echt een ventilatiesysteem. Dit is slechts recent in voege getreden en dan nog enkel toegepast bij laagenergie- en passiefhuizen.
Bij het systeem A spreken we van natuurlijke ventilatie, de lucht stroomt het huis in en uit via allerlei openingen zoals spleten en kieren in ramen en deuren, ventilatieopeningen, schouwen, openingen in de zoldering en het dak, enz. Hierbij heeft men geen controle over de hoeveelheden die binnen- of buitenstromen wat ook meestal gepaard gaat met een belangrijk warmteverlies.
Bij het systeem B wordt mechanisch lucht ingebracht en stroomt deze op natuurlijke wijze terug uit de woning. Hier is enige controle mogelijk door het debiet van de ventilator te regelen. Dit systeem wordt bijna nooit toegepast. De woning staat bij dit systeem in overdruk wat het voordeel heeft dat buitenlucht niet op andere plaatsen in de woning binnendringt.
Bij systeem C is de toevoer natuurlijk via één of meerdere openingen en wordt de afvoer mechanisch geregeld. Hier is ook enige controle op de ventilatie mogelijk en kan eventueel warmte teruggewonnen worden uit de lucht die de woning verlaat. Zoals in onderstaand schema te zien is wordt de verse lucht via niet-vochtige of vervuilde ruimten binnengebracht en dient deze om vervuilde en vochtige ruimten (keuken, badkamer, wc, garage) te verluchten vooraleer de lucht wordt afgevoerd.
Bij het laatste systeem worden zowel aan- als afvoer mechanisch geregeld. Dit wordt toegepast in luchtdichte woningen waar een echte sturing mogelijk is van de verplaatste volumes, meestal met warmteterugwinning. Het verschil met vorig systeem is dat de aanvoer ook geregeld wordt met een energiebesparing tot gevolg, wel met mogelijke geluidshinder.
Een meer uitvoerige en duidelijke presentatie over ventilatiesystemen, warmteterugwinning en wat daar allemaal komt bij kijken kan u hier downloaden:
[wpdm_file id=6]
Enkele begrippen worden hier nog verder toegelicht omdat ze belangrijk zijn bij het bepalen van het juiste comfort, rekening houdend met een minimaal energieverlies.
Ventilatievoud: onder ventilatievoud verstaat men het aantal keer per uur dat de lucht in een ruimte ververst wordt. Te veel verluchten zorgt voor energieverspilling, te weinig verluchten voor muffe lucht, een slechte luchtkwaliteit en vochtproblemen. Hieronder een tabel met enkele richtwaarden voor een woning.
CO2-concentratie: Onderstaande tabel geeft in het rood een beeld van de CO2-concentratie in de lucht binnen een klaslokaal in de loop van een schooldag. Bovenaan is te zien wat er gebeurt bij natuurlijke ventilatie. Bij de speeltijden en de middagpauze is een kleine daling te zien maar de concentratie blijft heel de dag te hoog met concentratieproblemen e.a. tot gevolg. Dit geeft ook een aanwijzing voor de globale luchtkwaliteit.
De blauwe lijn onderaan in de grafiek geeft een beeld van het CO2-verloop bij een ventilatiesysteem dat voorzien is van een CO2-meter en hierdoor ook gestuurd wordt. Men noemt dit een vraaggestuurd systeem. Dit zorgt voor een minimaal energieverlies bij een optimale luchtkwaliteit.